ARTIS moet blijven - een geschiedenis van steuncampagnes voor ARTIS

Het park kent een bewogen geschiedenis, met verschillende hoogte – en ook dieptepunten. Ook in het verleden hebben trouwe bezoekers en scharen fans ARTIS gesteund, zoals blijkt uit de verhalen over verschillende acties die werden georganiseerd.

1930

In 1930 was de wereld in de ban van de economische crisis. Ook ARTIS ontliep het lot niet. De pers besteedde veel aandacht aan ARTIS, dat op dat moment dicht bij de financiële afgrond stond. Als reactie daarop kwamen er allerlei suggesties vanuit de samenleving; laat alle schoolgaande kinderen per week 1 cent afdragen voor ARTIS of verkoop de grond langs de Plantage Middenlaan voor huizenbouw (foto prent). 

In  juni 1936 werd een heus Artisfestival gehouden. Het werd georganiseerd door Initiatief Comité Amsterdam dat als doelstelling had om belangstelling te kweken voor culturele instellingen in de stad. Over het festival werd het volgende geschreven:

Het festival werd groots opgezet; de tuin was sprookjesachtig verlicht, er waren tuinfeesten en openluchtbals georganiseerd en er was een concours waar wel 40 muziekverenigingen deelnamen.(…) zo’n 800 kinderen brachten onder leiding van Louis Schwiz de ‘Diercantate’ van Theo van der Bijl ten gehore.

Helaas boden deze prachtige initiatieven niet voldoende financiële vooruitzichten. Daarom werd in 1938 het ARTIS Reddingscomité opgericht. Het comité plaatste advertenties in landelijke dagbladen;

Er is geen dorp in Nederland hoe klein ook, waar de Artis niet populair is. Het is de wensch van elken Nederlander, eenmaal Artis te zien. Door Artis is Amsterdam de meest bekende stad in Nederland. Artis is belangrijker voor Amsterdam, dan velen vermoeden. Artis moet blijven, de glorie van de hoofdstad. Ook zij die buiten Amsterdam wonen en zulke genotvolle uren in Artis doorbrachten zullen gaarne iets willen bijdragen om het voortbestaan van Artis te verzekeren, waaraan het ‘Artis’Reddingscomité’ zijn beste krachten geeft.

Het ARTIS Reddingscomité riep ook de ARTIS Reddingsloterij in het leven. De reddingsloten kostten 1 gulden per stuk (nu ongeveer €10,-) en de prijzen waren een automobiel, een speciaal gebouwd pampusjacht of een 15-daagse reis naar de Wereldtentoonstellingen in New York en San Francisco in 1939. 

Er werd ook van alles uit de kast getrokken om meer publiek te trekken. Onder leiding van het Reddingscomité werd in 1939 onder andere een mini dierentuin opgericht die nog altijd in ARTIS te zien is: de Kinderboerderij. De acties hielpen en, ook door ingrijpen van de gemeente, werd een faillissement uiteindelijk afgewend. ARTIS krabbelde weer op en na de Tweede Wereldoorlog volgden succesvolle jaren.

1970

Tot er zich een nieuwe crisis aandiende in 1970. Hierop werd de Commissie helpt ARTIS opgericht. Zij startten de actie ‘ARTIS moet Blijven’, die werd ondersteund door een overweldigende publiciteit in alle landelijke media. In Amsterdam werd onder andere een Artiskrant huis aan huis bezorgd, de tekst ‘Artis moet blijven’ stond op affiches, posters, truien en stickers. Er werden gouden penningen in omloop gebracht, er kwam een ARTIS-markt, het Kerbertterras werd op ludieke wijze bezet en er volgden nog veel meer initiatieven.

De ARTIS-septembermaand waarin bezoekers het park met korting konden bezoeken werd uitgeroepen tot actiemaand. De afsluitende manifestatie in het eerste weekend van oktober kreeg veel medewerking van artiesten, TV-medewerkers en sportclubs waaronder Ajax. Vier drumbands ondernamen een ‘goodwill-mars’ naar ARTIS onder motto ‘Amsterdam-Oost staat achter ARTIS’.

De actiemaand was een daverend succes; het doel om de aandacht van het Nederlandse publiek op de financiële situatie van ARTIS te vestigen was ruimschoots verwezenlijkt.

2020

Helaas heeft de geschiedenis zich herhaald in 2020. ARTIS heeft in 183 jaren met perioden van betrekkelijke rust en perioden van grote heftigheid nog nooit eerder de poorten moeten sluiten, maar in 2020 zelfs drie keer vanwege corona. Dit heeft tot enorme financiële verliezen geleid. Grote acties vanuit de samenleving zoals in het verleden gebeurde is vanwege de maatregelen lastig. ARTIS is blij met alle tikkies, donaties en hartverwarmende reacties. Maar er is meer steun nodig om ARTIS niet alleen in herinnering te laten voortbestaan. Help jij ARTIS? Want ARTIS vergeet je niet .

 

 

steun ARTIS