Nog één (of twee of tien) keer een bezoekje
Na 138 jaar waarin het monumentale ARTIS-Aquarium heeft zorggedragen voor miljoenen liters water, heeft ARTIS nu flinke zorgen door ditzelfde water. Het Aquarium is toe aan een grondige renovatie vanwege het zoute zeewater dat in de grote zaal uit de betonnen aquaria lekt. Daarom blijven vanaf dit voorjaar de deuren gesloten voor bezoekers.
De restauratie zelf zal enkele jaren duren, maar helaas is door de coronacrisis nog niet duidelijk wanneer er gestart wordt met de werkzaamheden. Kom de aankomende maanden daarom de prachtige onderwaterwereld nog bewonderen en laat je inspireren door alle kleuren, vormen en wezens op deze bijzondere plek.
Het ARTIS-Aquarium.
‘Waar zijn de haaien?’. Een vaak gehoorde vraag, die na de sluiting niet meer door de grote zaal zal echoën. Op dit moment leven er zes verschillende haaiensoorten in het Aquarium. De meest opvallende is de luipaardhaai (Triakis semifasciata). Ze komen voor langs de Californische kust en voelen zich het meest thuis in het kelpwoud. Al tientallen jaren zwemmen deze kraakbeenvissen rond in het grootste zoutwateraquarium in de grote zaal. Een tip van de aquariumverzorgers: kom op een zonnige dag aan het einde van de ochtend en zie hoe de zonnestralen de huid van de luipaardhaaien laat schitteren. Je ziet twee mannetjes en twee vrouwtjes langs zwemmen; het verschil tussen beiden is erg goed te zien, als je weet waar je op moet letten. De mannetjes hebben aan de onderkant tussen hun buikvinnen twee penissen hangen, die klaspers worden genoemd.
Luipaardhaai ARTIS.
Loop door naar de zoetwaterkant, waar met zijn dikke lippen, grote ogen en sierlijke, draadvormige borstvinnen de reuzengoerami niet te missen is. Reuzengoerami’s (Osphronemus goramyis) kunnen in tegenstelling tot veel andere vissen prima gedijen in troebele rivieren en meren, met zeer zuurstofarm water. Naast kieuwen hebben ze namelijk een speciaal tweede ademhalingsorgaan, het labyrintorgaan. De reuzengoerami zwemt naar het wateroppervlak, hapt naar lucht, en de extra zuurstof wordt door het labyrintvormige orgaan opgenomen. Ook de kenmerkende draderige borstvinnen komen van pas in dit troebele water, daarmee voelen ze alles wat ze met hun ogen niet kunnen zien.
Reuzenoerami.
In de bovenste gang, tegenover het grote klif-aquarium, vallen de cilinderrozen (Pachycerianthus spec.) meteen op. Van de anemoonsoort zijn tientallen fluorescerende kleurvariaties. Het lichaam van dit dier lijkt op een koker met tentakels aan de bovenkant, maar zijn lijf is groter dan wat je kunt zien. De rest zit genesteld in de zandbodem. In de tentakels zitten netelcellen. Hiermee verlammen ze hun prooi, die ze vervolgens met hun tentakelarmen de koker binnen trekken richting hun mond. De cilinderrozen worden meerdere keren per dag gevoerd, dus hun kenmerkende manier van eten kun je door de dag heen vaker zien.
Cilinderrozen.
Een laatste bezoek aan het ARTIS-Aquarium is pas compleet als je een heel bijzonder moment hebt gezien van een hele bijzondere vis. De Afrikaanse longvis (Protopterus aethiopicus) behoort tot de groep primitieve vissen en was één van de schakels in de evolutionaire overgang van het leven in water naar het leven op land. Zijn aquarium is zo gemaakt dat je goed bovenwater kunt kijken, want een aantal keer per uur heb je de kans op een uitzonderlijk schouwspel. De Afrikaanse longvis gaat recht overeind staan, zet zijn kaak wagenwijd open, neemt een enorme hap lucht en zakt weer rustig naar de bodem. De rest van de tijd brengt hij zonder al te veel actie door; het is ook geen actieve jager, maar een roofdier dat zijn prooi vanuit het niets overvalt.
De Afrikaanse longvis.
Naast de luipaardhaaien, reuzengoerami, cilinderrozen en Afrikaanse longvis zijn er nog honderden andere vissen, geleedpotigen, stekelhuidigen, weekdieren, koralen en anemonen die een laatste bezoek meer dan waard zijn. Wat wil jij nog zien?