De Middeleeuwse burcht van ARTIS

“Wisten jullie al, dat er in ARTIS nog de overblijfselen van een middeleeuwse burcht te vinden zijn? Een deel van de slotmuur met schietgaten, hoektoren en een grotendeels in puin gevallen fundament van de ridderzaal, overwoekerd door grassen, muurbloemen, muurleeuwenbekjes of ‘eeuwig leven’ staat nog overeind. Daarin nog het poortje en de binnentrap, die naar een allang ingestorte kelder onder de ridderzaal leidde. We zien in een hoek van ’t voormalige slotplein nog de groenbemoste, donkerdiepe waterput”.

 

Het zijn de woorden van dr. A.F.J. Portielje, Inspecteur van de Levende Have, over de romantische kasteelruïne die hij in 1921 voor ARTIS ontwierp. De Ruïne werd volledig door het eigen personeel gerealiseerd. Metselaar A.P. Wijnen had geholpen met de bouw. We zien de Ruïne terug op de oorkonde die Wijnen ontving bij zijn vijftigjarig jubileum in ARTIS.

 

Van timmerman naar opzichter

Ook ‘Baas Stijvers’ werkte mee aan de bouw van de Ruïne. Hij was in 1920 aangesteld als timmerman in ARTIS. De Ruïne was een van zijn eerste grote bouwprojecten. In 1930 maakte hij promotie tot opzichter. De geliefde Stijvers zou op 5 september 1935 door een dodelijk ongeval in de buurt van Gorinchem komen te overlijden, nadat hij vanuit Antwerpen in een vrachtwagen naar ARTIS terugreed, met achterin drie kraanvogels en twee antilopen.

 

Jubileum

Dit jaar bestaat de Ruïne van Portielje, Wijnen en Stijvers honderd jaar. Nog steeds staan de hoektoren, de ridderzaal, de binnentrap en de waterput onveranderd overeind. Zelfs de muurleeuwenbekjes die de resten van de ridderzaal bedekken, zijn nooit verdwenen. Het bouwwerk heeft tegenwoordig de status van Rijksmonument.